2. Beleidsmatige ontwikkelingen

Inleiding
Na vaststelling van het uitvoeringsprogamma ‘Groen en Duurzaam Doen’ zijn we volop aan de slag gegaan om de doelstellingen van dit programma binnen de afgesproken periode te behalen. Door deze focus zijn echter zaken naar voren gekomen, die we niet eerder voldoende hebben voorzien.

Strategische Kaders Werk en Inkomen (programma 5)
In 2023 worden de nieuwe Strategische Kaders Werk en Inkomen vastgesteld. Daarin is, conform de doelen van het uitvoeringsprogramma, meer grip op de Regionale Dienst Werk en Inkomen (RDWI) voorzien en wordt begin gemaakt van het verbeteren van sturingsinformatie op dit deel van het sociaal domein.
Onderdeel van deze kaders wordt een nieuw model voor de inzet en de verdeling van de re-integratiemiddelen tussen de deelnemende gemeenten van de (RDWI). Deze afspraken hebben voor onze gemeente een negatief financieel herverdeeleffect van € 70.000 in 2024 oplopend naar € 282.000 in 2027 bij gelijkblijvende omstandigheden. Dit biedt de gemeente de mogelijkheid om keuzes te maken over de toekomstige omvang en inzet van het beschikbaar te stellen budget voor re-integratie instrumenten participatiebudget. Naast de inhoudelijke keuzemogelijkheden gaat de gemeente meer sturen op de effectiviteit en efficiëntie. Dat betekent dat het totale participatiebudget dat nu bij de RDWI belegd is mogelijk lager kan worden.

Basis op orde buitenruimte (programma 9)

Ihard gewerkt aan verbetering van de kwaliteit en de dienstverlening in de Openbare Ruimte. De basis komt steeds beter op orde maar bepaalde onderdelen konden niet of onvoldoende worden opgepakt omdat er geen capaciteit voor is. Dat geldt bijvoorbeeld voor het beheer van elektrotechnische installaties zoals stroomkasten (marktkasten), regelinstallaties en verlichting. Dit brengt veiligheidsrisico’s met zich mee. Maar ook de capaciteit op het beheer van wegen blijft een punt van zorg. Met de kwaliteitsslag in de openbare ruimte wordt meteen ook gewerkt aan een kwaliteitsslag bij de beheerorganisatie. De buitendienst is een visitekaartje van onze gemeente en bij een professioneel en adequaat opererende buitendienst hoort ook dat gewerkt wordt volgens professionele certificering met betrekking tot veiligheids- en kwaliteitsnormen. De totale kosten voor het verder op orde brengen van de basis bedragen circa € 150.000 structureel (programma 9).

Passende organisatie (programma overhead)
In het uitvoeringsprogramma hebben we voor het realiseren van onze ambities middelen vrijgemaakt om met de benodigde capaciteit deze waar te maken. De impact op de organisatie van het uitvoeringsprogramma is groot en werkt overal door en dit vraagt om een passende organisatie. Een organisatie die klantvriendelijk en wendbaar is, open staat voor onze inwoners, korte doorlooptijden kent, met een ‘ja mits’ houding en 'inwoners boven regels' stellen. In een arbeidsmarkt, waar het lastig zal blijven om mensen aan de gemeentelijke organisatie te binden, willen we toch graag kwaliteit in huis halen en houden om kennis en kunde in de eigen organisatie op te bouwen en inhuur te beperken. Dit brengt extra onuitstelbare wervingskosten met zich mee van circa € 55.000 (incidenteel voor 2 jaar).
Het aantrekken en vasthouden van personeel vraagt beduidend meer inzet van onze P-adviseurs, waardoor veel andere personeel gerelateerde werkzaamheden blijven liggen. Deze wisselingen vragen extra inzet van P&O en vragen om extra ondersteuning van de digitale werkomgeving.
In deze dynamiek is het ook van belang om het ziekteverzuim zo laag mogelijk te houden. Tijdelijke extra expertise daarop helpt om de teamleiders daar verder op te ontwikkelen en de medewerkers die ziek worden weer spoedig terug te krijgen in het arbeidsproces. De totale kosten bedragen circa € 295.000 incidenteel voor 2 jaar.
Door de krapte op de arbeidsmarkt ziet de gemeente dat de geboden salarissen niet altijd toereikend zijn om de juiste medewerkers te behouden en binnen te halen. Ook is het al enige tijd geleden dat we een gemeentebreed functiewaarderingstraject (fuwa) hebben gedaan. Het is de wens om dit traject in 2024 op te starten. Kostenstijging door het herwaarderen van functies is daarbij een risico.

De formatie van de gemeente zal in 2023 met 12,5% stijgen ten opzichte van de totale formatie uit 2022 door vaststelling van het uitvoeringsprogramma en bijbehorende amendementen Door deze toename is het onvermijdelijk ook de personeel gerelateerde kosten zoals o.a. opleidingskosten, representatiekosten, werkplekkosten, woon-werkverkeer, structureel te verhogen met 12,5%, wat uitkomt op circa € 50.000. Daar hadden we niet voldoende rekening mee gehouden. Deze kosten zullen we in de toekomst wel mee laten bewegen met het personeelsbestand als deze weer afneemt doordat incidentele functies weer verdwijnen.

Inkoop (programma Overhead)

Inkoop is een vak apart. Binnen thema buitenruimte worden forse aanbestedingen gedaan en met de doelstellingen vanuit het uitvoeringsprogramma wordt de omvang daarvan groter. Om ervoor te zorgen dat er rechtmatig wordt aanbesteed en de gemeente op efficiënte wijze inkoopt is hier extra ondersteuning op nodig. Dit sluit ook aan bij de aanbevelingen, die de accountant ons gedaan heeft.  Lasten circa € 75.000 onuitstelbaar en incidenteel voor 2 jaar. De aanvraag wordt incidenteel gedaan omdat er een onderzoek is gestart hoe de organisatie van inkoop verbeterd kan worden, om rechtmatigheid, doelmatigheid en aanbestedingscapaciteit beter voor de organisatie te borgen. De behoefte kan naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek wel structureel worden, maar ook wijzigen.

Stelposten Uitvoeringsprogramma
In het Uitvoeringsprogramma hebben we een aantal stelposten opgenomen om onderscheid te kunnen maken in fases van de acties en de besluitvorming meer flexibel en wendbaar te maken. Op verschillende onderdelen moet nog beleid ontwikkeld worden en de uitvoering nader worden uitgewerkt. In deze Kadernota doen wij nog geen voorstellen voor de invulling van deze stelposten. Wij komen daarop terug bij de begroting voor 2024.